Niet alleen komt (digitaal) pesten steeds vaker voor (Westendorp, 2008), het komt ook op iedere school en in iedere groep leerlingen voor (School en Veiligheid, 2017). Het is een natuurlijk groepsfenomeen, waarbij jongeren status proberen te verwerven, door te laten zien wie er de baas is. Helaas, wanneer een leerling gepest wordt heeft dat grote gevolgen voor de veiligheidsbeleving, zelfbeeld, sociaal- emotionele ontwikkeling en leerprestaties  en kan in het ergste geval leiden tot depressies en zelfdoding (Kennisnet, 2017). Ook de dader kan op de lange termijn in de problemen komen met gedragsproblemen en een vergrote kans op criminaliteit. Aangezien een sociaal veilige omgeving een voorwaarde is om effectief te kunnen leren en lesgeven, is het van groot belang dat scholen zich inzetten tegen pesten.

Pesters hebben weinig kans in een klas die verenigd is tegen pesten (Karels, 2014). Daarom is het belangrijk om het onderwerp bespreekbaar te maken onder de leerlingen. Zo kan je de leerlingen ervaringen laten delen en hen zelf laten aangeven wat ze belangrijk vinden (Veenstra, 2014). Een preventieve aanpak is daarvoor bewezen het meest effectief, waardoor het belangrijk is om in een vroeg stadium het groepsproces in de goede richting te sturen. Het blijkt echter in de praktijk dat de signalen van pesten te laat worden gezien en er achteraf wordt gehandeld

Aanbevelingen

Voor een schoolwijde aanpak zijn meerdere effectieve programma's beschikbaar om pesten te voorkomen, behandelen en bespreekbaar te maken, zoals Leefstijl, KiVa, M5 en NoBlame. Helaas zijn er maar weinig methodes beschikbaar voor mentoren en vakdocenten die eenvoudig inzetbaar zijn voor een enkele (mentor)les. Desondanks zijn deze methoden bewezen effectief en aan te raden voor scholen.

Het Anti-Pestspel

Bovenstaande conclusie heeft geleid tot het maken van een eigen methode, die inhaakt op de belangrijkste onderzoeksresultaten. Het Anti-pest spel is een goede methode om het lastige onderwerp “pesten” aan de leerlingen te introduceren op een luchtige manier. Het is eenvoudig inzetbaar in een enkele (mentor) les, waardoor kan het zeer vroeg in het jaar (preventief) kan worden geïntroduceerd aan de groep. Het bordspel brengt pesten onder de aandacht van de leerlingen door middel van antipestkaarten met daarop opdrachten, stellingen en vragen die ze in teams van twee moeten uitvoeren of beantwoorden. Het doel van de methode is het bevorderen het pedagogisch leerklimaat, het groepsproces ondersteunen en het ontwikkelen van sociaal- emotionele vaardigheden, zoals: kritisch nadenken, discussiëren, respect tonen en hun mening uiten en beargumenteren. Details van het spel zijn hieronder weergegeven.

Anti-pestkaarten

Wanneer een speler op een plaats met het lieveheersbeestje komt te staan, ontvangt de speler een anti-pestkaart. Hieronder een aantal voorbeelden van opdrachten op de kaartjes.

Externe links en bronnen